"Donolik va yangi boshlanish yo‘li"
Vedik an'ana vaqtni to‘rt davrdan – yuglardan iborat aylanuvchi jarayon sifatida tasvirlaydi, ularning har biri ketma-ket navbat bilan almashadi. Ushbu davrlar – Satya-yuga, Treta-yuga, Dvapara-yuga va Kali-yuga – insoniyatning ma’naviy va axloqiy holati, shuningdek ong va turmush tarzidagi o‘zgarishlarni aks ettiradi. «Yug» so‘zi sanskrit tilidan tarjimada «davr» yoki «epoxa» degan ma’noni anglatadi. Har bir yug o‘ziga xos ma’naviy, axloqiy va dunyodagi uyg‘unlik darajasi bilan tavsiflanadi. Ushbu davrlarning barchasi – butun sikl, ya’ni chaturyuga yoki maha-yugni tashkil etadi. Har bir davrning davomiyligi an’anaga ko‘ra devlarning yillari bilan o‘lchanadi – bu yeri yillari emas, balki ilohiy yillardan iborat bo‘lib, bitta dev yili 360 yer yiliga teng.
• Satya-yuga – eng uzun va eng nurli davr – 4000 dev yildan iborat bo‘lib, unga har ikki tomonida 400 yillik o‘tish davrlari qo‘shiladi, jami 4800 dev yil bo‘ladi. Bu yer yillarida 1 728 000 yilga teng.
• Keyingi davr – Treta-yuga – 3000 dev yil davom etadi, unga 300 yillik o‘tish davrlari qo‘shilib, jami 3600 dev yilni tashkil qiladi, ya’ni 1 296 000 yer yili.
• Undan so‘ng Dvapara-yuga keladi, u 2000 dev yil davom etadi, 200 yillik o‘tish davrlari bilan birgalikda 2400 dev yilga teng bo‘lib, 864 000 yer yilini tashkil etadi.
• Va nihoyat Kali-yuga – eng qisqa va murakkab davr – 1000 dev yil davom etadi, o‘tish davrlari har biri 100 yil bo‘lib, jami 1200 dev yil, ya’ni 432 000 yer yilini tashkil qiladi.
Shunday qilib, to‘rt yugdan iborat to‘liq sikl – maha-yuga – 12 000 dev yil, yoki 4 320 000 yer yiliga teng bo‘ladi. Hindu puranalariga ko‘ra, Kali-yuga miloddan avvalgi 3102 yilning 18 fevral (yoki 23 yanvar) tun yarimida boshlandi – aynan o‘sha paytda Krishna Yer yuzini tark etib, Vaikunthuga qaytgani hisoblanadi. Ushbu voqea axloqiy va ma’naviy qadriyatlarning pasayishi davrining boshlanishi deb qabul qilinadi va u 432 000 yil davom etadi. Boshqa qarashlar mavjud bo‘lsa-da, an’anaviy hisoblash eng keng tarqalgan va e’tirof etilganidir. G‘arb madaniyatida keng tarqalgan vaqtning chiziqli tushunchasidan farqli o‘laroq, vedik an’ana vaqtni doira sifatida ko‘radi, bunda hamma narsa ma’lum o‘zgarishlar bilan takrorlanadi. Ushbu sikl insoniyat tarixida gullab-yashnash va co‘nash, uyg‘unlik va tartibsizlik davrlarining nima uchun yuz berishini tushunishga yordam beradi. Bugungi kunda biz Kali-yugada yashayapmiz – sinovlar davrida, bunda ma’naviyat va axloq pasayadi, ammo shu bilan birga onglilik, parishtalik va ichki mehnat orqali ma’naviy o‘sish uchun yangi imkoniyatlar ochiladi. Yugalarni tushunish bizga o‘z vazifalarimiz va chaqiriqlarimizni anglashi, shuningdek uyg‘unlik va nur sari yo‘l topishga yordam beradi.
